Hướng Dẫn Thoát Hiểm Khi Cháy Chung Cư Đảm Bảo An Toàn

Cháy chung cư là nỗi lo ngày càng hiện hữu tại các đô thị lớn, nơi hàng nghìn người sinh sống trong không gian kín và cao tầng. Khi sự cố xảy ra, chỉ vài phút chậm trễ hay một quyết định sai lầm cũng có thể khiến hậu quả trở nên nghiêm trọng. Vì vậy, việc trang bị kỹ năng thoát hiểm khi cháy không chỉ là kiến thức cần thiết mà còn là yếu tố sống còn giúp bảo vệ bản thân và gia đình. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết cách xử lý, di chuyển an toàn và tránh những sai lầm nguy hiểm để bạn luôn sẵn sàng trong mọi tình huống khẩn cấp.

Thực trạng cháy chung cư tại Việt Nam hiện nay

Những năm gần đây, tình trạng cháy chung cư ở Việt Nam đang trở thành vấn đề nhức nhối. Nhiều vụ hỏa hoạn thương tâm xảy ra không chỉ gây thiệt hại lớn về tài sản mà còn cướp đi sinh mạng của hàng chục người. Nguyên nhân chủ yếu đến từ hệ thống điện quá tải, thiết bị xuống cấp, hoặc ý thức phòng cháy của cư dân chưa cao. Đáng lo ngại hơn, đa số người dân chưa được trang bị đầy đủ kỹ năng thoát hiểm khi cháy, dẫn đến việc hoảng loạn, chọn sai hướng di chuyển hoặc sử dụng thang máy — những sai lầm có thể khiến họ rơi vào tình thế nguy hiểm hơn. Việc hiểu rõ cách ứng phó khi xảy ra cháy, chuẩn bị dây thoát hiểm và luyện tập thường xuyên là yếu tố sống còn giúp bảo vệ bản thân và gia đình trước hiểm họa.

Vì sao cần biết kỹ năng thoát hiểm khi cháy chung cư?

Cháy nổ không chừa một ai và có thể xảy ra vào bất cứ thời điểm nào. Việc nắm vững kỹ năng thoát hiểm giúp bạn chủ động ứng phó, giảm thiểu rủi ro và tránh hoảng loạn. Trong đám cháy, chỉ cần chậm trễ vài giây hay quyết định sai lầm, hậu quả có thể rất nghiêm trọng. Kỹ năng thoát hiểm không chỉ giúp bạn tự cứu mình mà còn giúp hỗ trợ, hướng dẫn người thân, đặc biệt là trẻ nhỏ và người già — những người dễ hoảng sợ và khó di chuyển trong tình huống khẩn cấp. Ngoài ra, việc biết sử dụng dây thoát hiểm chung cư đúng cách sẽ giúp bạn có thêm cơ hội thoát ra ngoài an toàn khi lối thoát chính bị chặn. Biết cách xử lý đúng cũng đồng nghĩa với việc bạn đang trao thêm cơ hội sống cho cả gia đình.

Chuẩn bị trước khi cháy xảy ra

Nắm rõ cấu trúc tòa nhà

Bước đầu tiên trong việc đảm bảo an toàn khi cháy chung cư là hiểu rõ nơi mình sinh sống. Mỗi cư dân nên biết vị trí của cầu thang bộ, lối thoát hiểm, bình chữa cháy, chuông báo cháy, dây thoát hiểm, và các thiết bị cứu hộ trong khu vực. Khi dọn đến nơi ở mới, hãy dành thời gian quan sát sơ đồ thoát hiểm thường được dán tại hành lang hoặc khu vực gần thang máy. Việc quen thuộc với lối thoát có thể giúp bạn nhanh chóng định hướng khi tầm nhìn bị hạn chế bởi khói.

Chuẩn bị túi khẩn cấp cá nhân

Một túi khẩn cấp nên được chuẩn bị sẵn trong nhà, đặc biệt là đặt ở vị trí dễ lấy như gần cửa ra vào. Túi nên bao gồm các vật dụng thiết yếu: đèn pin, pin dự phòng, khẩu trang chống khói, chai nước nhỏ, thuốc cơ bản, bật lửa, giấy tờ quan trọng, tiền mặt, dây thoát hiểm chung cư và một chiếc khăn ướt lớn. Những vật dụng này tuy nhỏ nhưng có thể cứu sống bạn trong trường hợp phải chờ cứu hộ hoặc tìm đường thoát hiểm trong môi trường khói dày đặc. Chuẩn bị kỹ càng là bước quan trọng để ứng phó hiệu quả với các sự cố cháy chung cư bất ngờ.

Tham gia diễn tập PCCC định kỳ

Không ít người xem nhẹ các buổi diễn tập phòng cháy chữa cháy, nhưng trên thực tế, đây là cơ hội quý báu để rèn luyện phản xạ trong tình huống khẩn cấp. Diễn tập giúp bạn biết cách sử dụng bình chữa cháy đúng cách, học được hướng di chuyển an toàn, cũng như phối hợp cùng những người khác để tránh chen lấn hoặc hoảng loạn. Khi có kỹ năng thực hành, bạn sẽ bình tĩnh và tự tin hơn rất nhiều khi sự cố thật sự xảy ra — đặc biệt là trong các tòa chung cư có nguy cơ cháy cao.

Cách thoát hiểm an toàn khi xảy ra cháy

Giữ bình tĩnh và xác định vị trí lửa

Khi phát hiện cháy, điều đầu tiên cần làm là giữ bình tĩnh. Hít sâu, tránh la hét hoặc chạy loạn khiến bản thân và người khác thêm hoảng sợ. Nhanh chóng xác định khu vực lửa bốc lên — nếu ở xa vị trí bạn đang đứng, hãy tận dụng thời gian để thoát ra ngay. Tuyệt đối không mở cửa nếu chưa kiểm tra nhiệt độ của tay nắm; nếu nóng, có thể bên kia cửa đang cháy.

Di chuyển đúng cách

Khi di chuyển, hãy cúi thấp người hoặc bò sát đất vì khói độc luôn bay lên cao, và chỉ vài hơi hít phải cũng có thể khiến bạn ngất xỉu. Dùng khăn ướt hoặc khẩu trang chống khói che miệng, mũi để hạn chế hít khí độc. Không bao giờ sử dụng thang máy, bởi trong đám cháy, nguồn điện có thể bị cắt hoặc thang dừng giữa tầng, khiến bạn bị kẹt. Hãy chọn thang bộ hoặc lối thoát hiểm có cửa chống cháy. Nếu khói quá dày, hãy lần theo tường, cầm chặt tay vịn hoặc mép cửa để không bị lạc hướng.

Khi bị kẹt trong phòng

Nếu không thể ra ngoài vì lửa hoặc khói bao trùm, hãy đóng kín cửa, chèn khăn ướt vào khe cửa để ngăn khói vào trong. Mở cửa sổ, ra hiệu cầu cứu bằng khăn hoặc đèn. Trong trường hợp có sẵn dây thoát hiểm, hãy kiểm tra độ chắc chắn và chỉ sử dụng khi được cố định an toàn vào điểm chịu lực vững chắc. Tuyệt đối không nhảy từ tầng cao trừ khi được hướng dẫn hoặc có thiết bị cứu hộ hỗ trợ như dây thoát hiểm chung cư. Trong lúc chờ cứu, hãy cố gắng giữ điện thoại bên mình để liên hệ với lực lượng cứu hỏa, mô tả chính xác vị trí để họ đến nhanh hơn.

Những sai lầm thường gặp khi thoát hiểm

Rất nhiều nạn nhân trong các vụ cháy chung cư thương tâm đã mắc phải những sai lầm cơ bản. Thứ nhất là chạy vào thang máy, khiến bản thân bị mắc kẹt khi điện cắt. Thứ hai, quay lại lấy đồ đạc hoặc tìm người, trong khi thời gian vàng để thoát thân chỉ kéo dài vài phút. Ngoài ra, la hét hoặc chạy ngược chiều khói khiến cơ thể nhanh chóng bị ngạt. Một số người còn tạt nước ra hành lang với hy vọng dập lửa, nhưng vô tình khiến khói và hơi nóng lan nhanh hơn. Điều quan trọng nhất là phải ưu tiên tính mạng, không tiếc của cải, và luôn nhớ nguyên tắc “thấp – nhanh – an toàn”: di chuyển thấp, rời khỏi nơi cháy nhanh, và theo đúng hướng dẫn an toàn. Đặc biệt, hãy luôn để sẵn dây thoát hiểm nikawa tại nhà đó có thể là “cứu cánh” cuối cùng khi mọi lối thoát khác bị chặn.

Việc cần làm sau khi thoát khỏi đám cháy

Sau khi ra khỏi khu vực cháy, hãy rời xa tòa nhà ít nhất 50–100 mét để tránh hít phải khói độc hoặc gặp nguy hiểm nếu công trình sập. Kiểm tra xem có ai bị thương không, gọi ngay 115 hoặc 114 để báo tình hình và hướng dẫn lực lượng cứu hộ. Nếu có người bị ngạt khói, hãy đưa họ ra nơi thoáng khí, nới lỏng quần áo, không cho uống nước ngay, và chỉ sơ cứu khi có kiến thức cơ bản. Đồng thời, báo với cơ quan chức năng để xác nhận tình trạng an toàn của gia đình và hỗ trợ điều tra nguyên nhân cháy. Sau khi sự cố kết thúc, đừng quên tham khảo lại quy trình thoát hiểm, rút kinh nghiệm cho bản thân và mọi người xung quanh để tránh lặp lại sai lầm trong tương lai.
Cháy nổ có thể xảy ra bất kỳ lúc nào, nhưng sự chuẩn bị kỹ lưỡng và kiến thức đúng đắn sẽ giúp bạn biến nguy thành an. Mỗi gia đình nên dành thời gian phổ biến kỹ năng thoát hiểm cho tất cả thành viên, đặc biệt là trẻ em và người lớn tuổi. Bởi trong những giây phút sinh tử, kỹ năng thoát hiểm không chỉ là kiến thức mà là chìa khóa của sự sống trong các vụ cháy chung cư.
Cháy chung cư là hiểm họa không thể xem nhẹ, và chỉ một phút chủ quan có thể dẫn đến hậu quả khôn lường. Trang bị kiến thức, rèn luyện kỹ năng thoát hiểm, chuẩn bị sẵn dây thoát hiểm và tuân thủ quy định an toàn chính là cách bảo vệ bản thân và gia đình hiệu quả nhất. Để tìm hiểu thêm các giải pháp an toàn và thiết bị cứu hộ chất lượng cho cháy chung cư, bạn có thể tham khảo tại thangviet.com đơn vị chuyên cung cấp thiết bị thoát hiểm và tư vấn an toàn PCCC uy tín tại Việt Nam.